SWOT چیست؟

تحليل SWOT چیست؟

تحلیل SWOT یا نمودار SWOT از مشهورترین ابزارهای تحلیل استراتژیک است و برخی از آن به عنوان سنگ‌بنای اصلی تحلیل استراتژیک یاد می‌کنند. این تکنیک که به عنوان تحلیل سوات یا اس دبلیو او تی نیز خوانده می‌شود نمایانگر فرصت‌ها، تهدیدها، نقاط ضعف و نقاط قوت سازمان است. اگر بخواهید در کسب‌وکار خود موفق باشید و از رقبا جلو بزنید، یکی از ابزارهایی که در تحلیل کسب‌وکار باید استفاده کنید همین ماتریس SWOT است!

در حقیقت شاید هر کسی بتواند طی آموزشی کوتاه و چند دقیقه‌ای از تحلیل SWOT، روش تنظیم آن را فرا بگیرد و آن را اجرایی کند اما تا زمانی که تفکر استراتژیک و مدیریت استراتژیک سرلوحه این اقدام نباشد، احتمالا کیفیت خروجی چندان کارساز نخواهد بود و در طولانی مدت نیز این مورد خود را عیان خواهد کرد.

swot مخفف چیست؟

مخفف تحلیل SWOT چیست؟ (مخفف ماتریس SWOT): نقاط قوت (Strength)، ضعف (Weakness)، فرصت ها (Opportunities) و تهدید ها (Threats)، و یک روش برنامه ریزی ساختاری است که این چهار عنصر را در یک سازمان، پروژه یا کسب و کار ارزیابی می‌کند. تحلیل SWOT می تواند برای یک شرکت، محصول، محل، صنعت، یا فرد انجام شود. تعیین اهداف سرمایه گذاری در کسب و کار یا پروژه و شناسایی عوامل داخلی و خارجی که برای دستیابی به هدف مشخص شده مطلوب و نامطلوب هستند نیز در این فرآیند انجام می شود.

تجزیه و تحلیل SWOT اولین بار برای تجزیه و تحلیل کسب و کار مورد استفاده قرار گرفت. اکنون اغلب توسط دولت‌ها، موسسات غیرانتفاعی و افرادی از جمله سرمایه‌گذاران و کارآفرینان استفاده می‌شود.

نقاط قوت (Strengths)

نقاط قوت توصیف می‌کنند که سازمان‌ها چه برتری دارند و چه چیزی آن‌ها را از رقبا جدا می‌کند: برای مثال نقطه قوت می‌تواند یک برند قدرتمند، وفاداری به مشتری، فناوری منحصر به فرد و غیره باشد. مثلا یک صندوق محافظت از سرمایه‌گذاری ممکن است یک استراتژی کسب و کار اختصاصی تهیه کرده باشد که نتایج ضرر بازار را بازگرداند. این سازمان باید تصمیم بگیرد که چگونه از این نتایج برای جذب سرمایه‌گذاران جدید استفاده کند.

نقاط ضعف (Weaknesses)

نقاط ضعف نمی‌گذارند عملکرد سازمان به حد مطلوب برسد. آن‌ها نقاطی هستند که کسب و کار باید برای برتری پیدا کردن نسبت به رقبا، بهبود بخشد. نقاط ضعف رایج عبارتند از یک برند ضعیف، نرخ ریزش کارکنان بالاتر از متوسط، سطح بالای بدهی، زنجیره تأمین ناکافی یا فقدان سرمایه.

فرصت‌ها (Opportunities)

فرصت‌ها به عوامل خارجی مطلوب اشاره می‌کنند که می‌توانند مزیت رقابتی در اختیار سازمان قرار دهند. به عنوان مثال، اگر یک کشور تعرفه‌ها را کاهش دهد، یک تولیدکننده اتومبیل می‌تواند اتومبیل‌های خود را به بازار جدید صادر کند و باعث افزایش فروش و سهم بازار شود.

تهدیدها (Threats)

تهدیدهادربرگیرنده عواملی هستند که احتمال آسیب رساندن به سازمان را دارند. به عنوان مثال، خشکسالی تهدیدی برای یک شرکت تولید گندم است، زیرا ممکن است باعث از بین رفتن یا تضعیف عملکرد محصول شود. سایر تهدیدات رایج شامل مواردی مانند افزایش هزینه مواد، افزایش تعداد رقبا، عرضه شدید نیروی کار و غیره هستند.

مزایای استفاده از تجزیه و تحلیل SWOT

تجزیه و تحلیل SWOT یک روش عالی برای هدایت جلسات استراتژیک کسب و کار است. این امکان وجود دارد که همه افراد در جلسه بتوانند در مورد نقاط قوت و ضعف اصلی شرکت بحث کنند و سپس فرصت ها و تهدیدها را تعریف نمایند و در آخر به ایده‌های اصلی بپردازند. غالباً، تجزیه و تحلیل SWOT نمایانگر عواملی است که از آن‌ها بی‌خبر بوده‌اید و بدون انجام این تحلیل، متوجهِ آن‌ها نخواهید شد.

شرکت‌ها می‌توانند از SWOT برای جلسات مربوط به استراتژی کلی کسب و کار یا برای یک دپارتمان خاص مانند بازاریابی، تولید یا فروش استفاده کنند. به مرور خواهید دید که چگونه استراتژی کلی توسعه‌یافته از تجزیه و تحلیل SWOT در زیرمجموعه‌های دپارتمان‌ها نیز اعمال خواهد شد.

چگونه می‌توان تجزیه و تحلیل SWOT را به روش صحیح انجام داد

همانطور که در بالا اشاره کردیم، شما می‌خواهید گروهی از افراد را گرد هم بیاورید تا روی تحلیل SWOT کار کنند. برای انجام اینکار، به یک یا دو ساعت بیشتر از مقدار کافی زمان نیاز دارید.

۱. افراد مناسب را جمع کنید

افرادی را از قسمت‌های مختلف شرکت خود جمع‌آوری کنید و مطمئن شوید که از هر بخش و تیم نماینده دارید. متوجه خواهید شد که گروه‌های مختلف درون شرکت شما دیدگاه‌های کاملاً متفاوتی خواهند داشت که برای موفقیت در تجزیه و تحلیل SWOT شما بسیار مهم خواهد بود.

۲. ایده‌های خود را بنویسید

انجام تجزیه و تحلیل SWOT مشابه جلسات طوفان فکری است و راه‌های درست و غلطی برای اجرای آنها وجود دارد. من پیشنهاد می‌کنم به همه یک یادداشت چسبناک بدهید و از همه بخواهید بی سر و صدا ایده‌هایی برای شروع کار ایجاد کنند. این مانع از تفکر گروهی می‌شود و اطمینان می‌دهد که همه صداها شنیده می‌شوند.

پس از پنج تا ۱۰ دقیقه طوفان فکری خصوصی، تمام یادداشت‌های چسبنده را روی دیوار بچسبانید و ایده‌های مشابه را با هم گروه‌بندی کنید. در صورتی که ایده شخص دیگری باعث ایجاد فکر جدیدی شد، به هر کسی اجازه دهید در این مرحله یادداشت‌های اضافی، اضافه کند.

۳. ایده‌ها را رتبه‌بندی کنید

هنگامی که همه ایده‌ها سازماندهی می‌شوند، وقت آن است که ایده‌ها را رتبه‌بندی کنیم. من دوست دارم از یک سیستم رای‌گیری استفاده کنم که در آن هرکس پنج یا ده “رأی” می‌گیرد که می‌تواند به هر شکلی که دوست دارد توزیع کند. نقاط چسبناک در رنگ‌های مختلف برای این قسمت از تمرین مفید است.

بر اساس تمرین رأی گیری، شما باید یک لیست ایده‌های اولویت‌بندی شده داشته باشید. البته، این لیست اکنون برای بحث و مناظره آماده است، و کسی که در اتاق است باید بتواند آخرین تماس را با اولویت انجام دهد. این معمولاً مدیر عامل است، اما می‌تواند به شخص دیگری که مسئول استراتژی تجاری است واگذار شود.

تحليل SWOT به چه دلایلی اهمیت دارد؟

در آخر وقت آن است که بررسی کنیم علت اهمیت تحلیل SWOT چیست. تحليل SWOT می‌تواند در بهبود فرایندها و برنامه ریزی برای رشد شما کمک کند. این تحلیل مشابه یک تحلیل رقابتی است، اما به دلیل ارزیابی عوامل داخلی و خارجی کمی متفاوت‌تر از آن به‌حساب می‌آید. تجزیه‌و‌تحلیل حوزه‌های کلیدی پیرامون این فرصت‌ها و تهدیدها، شما را با بینش‌های موردنیاز برای آماده‌سازی تیم در راستای نیل به موفقیت مجهز می‌کند.

تحليل SWOT تنها برای سازمان‌ها مفید نیست، با تحليل SWOT شخصی، می‌توانید زمینه‌هایی از زندگی فردی‌تان را که می‌توانند بهبود یابند، از سبک رهبری گرفته تا مهارت های ارتباطی نیز بررسی کنید. تحليل SWOT در هر سناریویی قابل ‌اجراست.

۱. زمینه‌های فرصت را شناسایی می‌کند

تعیین فرصت‌های رشد، یکی از بزرگ‌ترین مزایای انجام یک تحلیل با روش تجزیه و تحليل SWOT است. این یک نقطه‌ی شروع عالی برای استارتاپ‌ها و تیم‌هایی است که می‌دانند می‌خواهند پیشرفت کنند اما دقیقا مطمئن نیستند که چگونه و از کجا شروع کنند.

فرصت‌ها می‌توانند از راه‌های مختلفی به‌وجود آیند. مثلا از طریق برخی عوامل خارجی مانند تنوع بخشیدن به محصولات برای مزیت رقابتی، یا از طریق تغییر در عوامل داخلی مانند بهبود گردش کار تیمی. در هر صورت بهره‌گیری از فرصت‌ها راهی عالی برای رشد کردن به عنوان یک تیم است. در ادامه به دیگر دلایل اهمیت روش تجزیه و تحلیل SWOT می‌پردازیم.

۲. زمینه‌های قابل بهبود را شناسایی می‌کند

شناسایی نقاط ضعف و تهدیدها در طی تحليل SWOT می‌تواند راه را برای داشتن یک استراتژی تجاری بهتر، هموار کند. بهترین راه برای پیشرفت و رشد، یادگیری از اشتباهات است. هنگامی که زمینه‌هایی را برای بهینه‌سازی پیدا کردید، می‌توانید با اعضای تیم همکاری کنید تا طرح یک برنامه عملیاتی را بنویسید. این به شما امکان می دهد از آن‌چه که می‌دانید موثر واقع می‌شود، استفاده کنید و نقاط قوت شرکت خود بسازید.

۳. زمینه‌هایی را که ممکن است در معرض خطر باشند، مشخص می‌کند

بسیار مهم است که خطرات احتمالی را قبل از این‌که باعث نگرانی شوند، شناسایی کنید. تحليل SWOT به شما کمک می‌کند تا موارد قابل اجرا را که در فرآیند تصمیم گیری ریسک شما موثرند، در کنترل خود درآورید.

احتمالا با همراه کردن تحليل SWOT و  تحلیل PEST، که راه‌حل‌های خارجی مانند عوامل سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و تکنولوژیکی را بررسی می‌کند، می‌توانید در شناسایی و برنامه‌ریزی ریسک‌های پروژه به طور کارآمدتری عمل کنید.

جمع بندی

روش تجزیه و تحليل SWOT به شما کمک می‌کند تا نقاط قوت، ضعف، فرصت‌ها و تهدیدهای یک پروژه‌ی خاص یا طرح تجاری کلی سازمان خود را شناسایی کنید. تحلیل سوات در هر زمینه‌ای از برنامه ریزی استراتژیک و جلو ماندن از روند بازار گرفته تا توسعه فردی استفاده می‌شود. در این مطلب توضیح دادیم تجزیه و تحليل SWOT چیست و مخفف چه کلماتی‌ست. همچنین پاسخ دادیم که زمان مناسب برای استفاده از تحليل SWOT چیست و به بررسی چند نمونه از تجزیه و تحلیل SWOT، نحوه‌ی طراحی و علت اهمیت آن پرداختیم. اگر سؤالی درباره‌ی روش تحليل SWOT دارید، با ما در میان بگذارید.

مشاوره کسب و کار به سبک دکتر مجتبی برقبانی

دکتر مجتبی برقبانی نگاه متفاوتی نسبت به کسب و کارها دارد.

برای دریافت مشاوره و ارتباط با ما پیام خود را ارسال کنید.

مشاوره کسب و کار

با دکتر مجتبی برقبانی

شماره تماس : 09122445966

ایمیل : info@drbarghabani.com