استراتژی اقیانوس آبی : دنیای بیزینس و کسب و کار قوانین و استراژی‌هایی مهمی دارد که در صورت آشنایی با آنها امکان موفقیت شما را افزایش می‌دهد. استراتژی اقیانوس آبی به دنبال ایجاد تغییرات مثبت منجر به ایجاد فضای جدید در بازار کار و افزایش تقاضا می‌شود. استراتژی اقیانوس آبی یک مفهوم پیشگامانه که استراتژی‌های رقابتی سنتی را به چالش می‌کشد و دیدگاه جدیدی در مورد چگونگی موفقیت در تجارت ارائه می‌دهد.
5 عادت روزانه رهبران موفق کسب و کار
آنچه خواهید خواند:
استراتژی اقیانوس آبی چیست؟
آیا در دریا ماهی‌های بیشتری وجود دارد؟ بستگی به اقیانوس دارد، این چیزی است که شرکت‌هایی که از استراتژی اقیانوس آبی استفاده می‌کنند به شما می‌گویند. در سال ۲۰۰۴، کتاب استراتژی اقیانوس آبی (Blue Ocean Strategy) نوشته چان کیم (W. Chan Kim) و رنه مابورنه (Renée Mauborgne)، موجی در دنیای کسب و کار ایجاد کرد. ایده آنها ساده بود: چرا برای سهم بازار رقابت کنید وقتی می‌توانید بازار خود را ایجاد نمایید؟
استراتژی اقیانوس آبی، هدف دارد تا اولویت‌های استراتژیک را با پیشی گرفتن از رقبای خود در بازارهای موجود به ایجاد صنایع جدید تغییر دهد و در نتیجه رقابت را بی‌اهمیت کند. شرکت‌ها ممکن است از استراتژی اقیانوس آبی زمانی استفاده کنند که عرضه فعلی در بازار موجود آنها از تقاضا فراتر می‌رود و یا زمانی که گردش مالی افزایش یافته و حاشیه سود کاهش یافته است. شرکت‌های مبتنی بر استراتژی اقیانوس آبی، بر ایجاد فضای بازار بی‌رقیب با تقاضای جدید برای محصولات یا خدماتی که هنوز وجود ندارند، با همزمان دنبال کردن موارد زیر تمرکز می‌کنند:
- تمایز
- هزینه‌های پایین
مزایای استراتژی اقیانوس آبی:
- کسب و کارها می‌توانند بازارهای بی‌رقیبی ایجاد کنند که فرصت‌های جدید دارند.
- این چارچوب، دیدگاه جدیدی ارائه می‌دهد و تفکر غیر متعارف در مورد ایجاد ارزش مصرف‌کننده را تشویق می‌کند.
- فرآیند اقیانوس آبی به شرکت‌ها کمک می‌کند تا نیازها و خواسته‌های مشتریان را عمیق‌تر درک کنند.
- اولویت‌های استراتژیک را از رقابت به تمایز منتقل می‌کند.
چرا استراتژی اقیانوس آبی مهم است و باید به آن توجه کرد؟
شاید از خود بپرسید چرا استراتژی اقیانوس آبی مهم است و باید به آن توجه کرد. در پاسخ باید بگوییم:
«استراتژی اقیانوس آبی دربارۀ افزایش تقاضا و دورشدن از فضای رقابتی حرف می‌زند. این استراتژی به دنبال شکست رقیب نیست، بلکه به دنبال پیروی از نوعی استراتژی متفاوت برپایۀ نوآوری و ارزش است و تمرکزی بر شکست رقیب خود ندارد.»
دلیل ارزشمندبودن آن نیز به همین مسئلۀ نوآوری برمی‌گردد. هدف این استراتژی، کاهش هزینه‌ها از طریق حذف و کم کردن عوامل رقابتی معمول صنعت و افزایش ارزش خریدار با ارائۀ ویژگی‌های جدید و نوآورانه است.
10 نکتۀ کلیدی دربارۀ استراتژی اقیانوس آبی
در این قسمت به 10 نکتۀ کلیدی دربارۀ استراتژی اقیانوس آبی اشاره می‌کنیم که در 2 شاخۀ اصلی قرار می‌گیرند:
۱) اصول فرمولاسیون
این اصول بر 6 پایۀ زیر استوار است:
- تجزیه‌وتحلیل صنایع: تجزیه‌وتحلیل صنایع، بررسی مشکلات و نیازهای مشتریان و دلیل اصلی رضایت یا نارضایتی آنها، نخستین اصل در تدوین استراتژی اقیانوس آبی است.
- تعریف مشکل: اقیانوس آبی به‌جای مبارزه برای گزینه‌های موجود، روی حل مشکلات مشتریان تمرکز می‌کند. وقتی با چیزی روبه‌رو می‌شود که ایدئال نیست، به دنبال تعریف راهکارهایی می‌رود که درد مشتریان را کمتر کند. این استراتژی به دنبال به‌اصطلاح «مچ‌گیری» از اشتباه‌های رقبا نیست، بلکه به دنبال راه‌هایی برای زندگی بهتر مشتریان می‌گردد.
- خلق بازارهای جدید: توجه و خلق بازارهای جدید ازجمله مهم‌ترین نکات تدوین استراتژی اقیانوس آبی است.
- نوآوری ارزش: استراتژی اقیانوس آبی بر تدوین ارزش‌های نوآورانه برای مشتریان و شرکت تمرکز داشته و رقابت میان شرکت‌ها برایش اهمیت چندانی ندارد.
- فراتررفتن از تقاضای موجود: استراتژی اقیانوس آبی به کسب‌وکارها کمک می‌کند تا به دنبال گسترش بازار و جذب گروه‌های جدیدی از مشتریان باشند و رقابتی برای جذب مشتریان فعلی ندارد. درواقع، به افق وسیع‌تر از شرایط اکنون کسب‌وکارها توجه دارد.
- تمرکز بر تصویر کلی: استراتژی اقیانوس آبی به‌جای تمرکز بر جزئیات و اعداد، بر دیدگاه کلان و استراتژیک تمرکز دارد. در این راستا، از چارچوب ERRC پیروی می‌کند که شامل 4 مفهوم کلیدی است. شما با پاسخ به این سؤالات مهم و اساسی، می‌توانید برنامۀ عملی خود را شکل دهید:
حذف‌کردن: کدام عوامل وجود دارد که صنعت مدت‌ها به آنها پرداخته، اما باید حذف شوند؟
گسترش و توسعه دادن: کدام جوانب باید فراتر از استانداردهای معمول صنعت رشد کنند؟
کاهش و محدودکردن: کدام عوامل باید کمتر از استاندارد عمومی صنعت شوند؟
ویژگی یا قابلیت جدید ساختن: کدام ویژگی‌های جدید باید ایجاد شوند که صنعت تا‌به‌حال به آنها توجه نکرده است؟
حتما بخوانید: چگونه در بازار رقابتی تفاوت ایجاد کنیم؟
۲) اصول اجرایی
این بخش نیز خود به 4 شاخۀ اجرایی تقسیم می‌شود که عبارت‌اند از:
- استراتژی درست: در استراتژی اقیانوس آبی، ترتیب و توالی اقدامات در توسعه و اجرای استراتژی اهمیت دارد.
- غلبه بر موانع سازمانی: شناسایی و حل چالش‌های داخلی همچون نقاط قوت و ضعف تیم که مانع از پیاده‌سازی استراتژی می‌شوند، در استراتژی اقیانوس آبی جایگاه مهمی دارند.
- تجدید و نوآوری مداوم: استراتژی اقیانوس آبی با تدوین یک برنامۀ کتبی، بر نوآوری و پایدارنگه‌داشتن موفقیت تأکید دارد.
- هماهنگی ارزش، سود و افراد: مراقب باشید همۀ جنبه‌های استراتژی، از ارزش‌هایی که برای مشتریان ایجاد می‌شود گرفته تا سودآوری شرکت و رضایت کارکنان، با یکدیگر هماهنگ باشند.
نکات کلیدی استراتژی اقیانوس آبی
خط قرمز‌ها را رد کنید: برای اینکه بتوانید از استراتژی اقیانوس آبی استفاده کنید باید تقسیم بندی سنتی بازار را به چالش بکشید و مرزهای بازار را بازسازی کنید تا فضای بازار جدیدی ایجاد کنید.
توجه به کیفیت به جای کمیت: به جای تمرکز بر شکست دادن رقبا، روی ایجاد یک روش جدید برای فروش محصول خود تمرکز کنید. ممکن است در ابتدا تعداد فروش شما نسبت به دیگر رقبا کنتر باشد؛ اما زمانی که بازار شما به رسمیت شناخته شود همه چیز تغییر می‌کند.
تمایز و هزینه کم: برخلاف استراتژی سنتی، استراتژی اقیانوس آبی این امکان را به افراد می‌دهد که ارزشمندی و مقرون به صرفه بودن محصول را به صورت هم زمان ارائه دهند. این امر با حذف و کاهش عواملی که صنعت مدت‌ها بر روی آنها رقابت داشته و افزایش و ایجاد عوامل جدیدی که صنعت هنوز در نظر نگرفته است، حاصل می‌شود.